ރާއްޖޭގެ ދެކުނުން އިން ކަނޑައެޅިގެން ދިއުމާއެކު، ޤައުމީ ދިފާއީ ބާރުގެ ކޯސްޑްގާޑުގެ ޤާބިލުކަން އިތުރުކޮށްދެއްވާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ސިފައިންގެ އެންމެ މަތީވެރިޔާ އަދި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ދެއްވާފައިވާކަމަށް ޗީފް އޮފް ޑިފެންސް ފޯސް މޭޖަރ ޖެނެރަލް ޢަބްދުﷲ ޝަމާލް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. ޗީފް އޮފް ޑިފެންސް ފޯސް މިހެން ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގެ ދެކުނުބިތުން ލިބުނު ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދު ބެލެހެއްޓުމާއި ގުޅޭގޮތުން ޕީއެސްއެމް ނިއުސްގެ ރާއްޖެ މިއަދު ޕްރޮގްރާމްގައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުންނެވެ.
ރާއްޖެއާއި މޮރިޝަސްގެ، އިން ވަކިކުރުމުގެ މައްސަލައިގައި އިންޓަނޭޝަނަލް ޓްރައިބިއުނަލް ފޯ ދަ ލޯ އޮފް ދަ ސީސް (އިޓްލޮސް)އިން ވަނީ ރާއްޖެއިން ހުށަހެޅި ގޮތަށް ބައުންޑަރީ ވަކިކުރުމަށް ނިންމަވާފައެވެ. ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޤާނޫނުތައް ބުނާގޮތުން ކޮންމެ ޤައުމަކަށް ވެސް އެ ޤައުމެއްގެ ވަށައިގެންވާ ކަނޑުގެ ސަރަޙައްދުން 200 މޭލު އީއީޒެޑްގެ ގޮތުގައި ބަލާއިރު، މޮރިޝަސްގެ ބައެއްކަމަށް އދ.ން ޤަބޫލުކުރާ ޗާގޯސް އައިލެންޑްސް އާއި ރާއްޖެއާ ދެމެދު އޮތް ސަރަޙައްދުން ބައެއް ފުށުއަރައެވެ. މިހާތަނަށް އައިއިރު ރާއްޖޭގެ ދެކުނުން އީއީޒެޑް ކަނޑައެޅިފައެއް ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް އިޓްލޮސްގެ ނިންމުމާއެކު އެ 58 އަހަރަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސްވެފައިވާ މައްސަލަ ޙައްލުވެ، ރާއްޖޭގެ ސިޔާދަތީ ބާރު ހިނގާ ސަރަޙައްދު ނުވަތަ ބޯޑަރު ލައިން ކަނޑައެޅިގެންދިޔައީއެވެ.
މިކަމާއި ގުޅިގެން ޕީއެސްއެމް ނިއުސްގެ ރާއްޖެ މިއަދު ޕްރޮގްރާމްގައި ވަހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން ޗީފް އޮފް ޑިފެންސް ފޯސް މޭޖަރ ޖެނެރަލް ޢަބްދުﷲ ޝަމާލް ވިދާޅުވީ، ދެކުނުގެ އިން ކަނޑައެޅިގެން ދިއުމާއި ގުޅިގެން ކޯސްޓްގާޑުގެ ޤާބިލްކަން އިތުރުކުރަން ޖެހޭކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން އެ ޤާބިލްކަން އިތުރުކޮށްދެއްވާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ސިފައިންގެ އެންމެ މަތީވެރިޔާ އަދި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ދެއްވާފައިވާކަމަށް ޝަމާލް ވިދާޅުވިއެވެ. ޗީފް އޮފް ޑިފެންސް ފޯސް ވިދާޅުވީ، މިހާތަނަށް ކޯސްޓްގާޑަށް ކޮމިޝަން ނުކުރެވޭވަރުގެ އޯފްޝޯ ޕެޓްރޯލް ވެސެލެއް ވަރަށް އަވަހަށް ކޮމިޝަން ކުރެވިގެންދާނެކަމަށެވެ. އެއީ 50 މީޓަރުގެ ޕެޓްރޯލް ވެސެލެއްކަން ޝަމާލް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އަދި އިތުރު ވަޞީލަތްތައްވެސް ޤާއިމްކުރުން ކުރިއަށްދާކަމަށް ޝަމާލް ވިދާޅުވިއެވެ.
"މިސާލަކަށް އަންމޭންޑް އޭރިއަލް ވެހިކަލް، ޔޫއޭވީ، އަދި ސަރވައިލަންސް އެސަރަހައްދުގައި ވަރުގަދަކުރުމާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޕްރެޒެންސް، އަސްކަރީ ޕްރެޒެންސް އެސަރަހައްދުގައި ވަރުގަދަކުރުމަކީ އޭގެތެރެއިން ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ކަނޑުމަތީގެ ޕްލެޓްފޯމްތަކާ އަދިވެސް މިކަމަށް ބޭނުންވާ ވަޞީލަތްތައް ހޯދައިގެން އެ މަސައްކަތް ކުރަންޖެހޭ."
މި ޕްރޮގްރާމްގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ކޯސްޓްގާޑް ކޮމަޑާންޓް ކާނަލް އިބްރާހީމް ޙިލްމީ ވިދާޅުވީ، ދެކުނުގެ އިން ކަނޑައެޅުމުން ކުރިއަށްވުރެ ބޮޑަށް އެ ސަރަޙައްދު ބެލެހެއްޓުމުގެ ޤާބިލްކަން އިތުރުވެގެންދާނެކަމަށެވެ. އެގޮތުން ބޯޑަރު ބެލެހެއްޓުމަށް އިތުރު މަސައްކަތްތައް ކުރުމާއި، ރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުތައް ތަންފީޒްކުރުންވެސް ފުރިހަމަވެގެން އަންނާނެކަމަށް ކާނަލް ޙިލްމީ ވިދާޅުވިއެވެ.
ކޯސްޓްގާޑު ކޮމަޑާންޓް ވިދާޅުވީ ދެކުނުގެ އިން ކަނޑައެޅުމުން ލިބޭނެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ފަސޭހައަކީ މަސްވެރިންނަށް އެންމެ ދުރަށް ދެވޭނެ ސަރަޙައްދު ސާފުވުންކަމަށެވެ.
"ކުރިއަކުން ނޭގޭ ކިހާ ހިސާބަކަށްކަމެއް ދެވޭނީއެއް. ސަބަބަކީ ފުށުއަރާ ސަރަހައްދެއް އޮތުމާއެކީގަ. ބްރިޓިޝް އިންޑިއަން އޯޝަން ޓެރިޓަރީވެސް އޮތުމާއެކު އެމީހުންވެސް އެސަރަހައްދު ފާހަގަކުރަން ރާއްޖޭގެ ސަރަހައްދުގެ ތެރެއަށް ވަދެފަ މި އިންނަނީ. އެހެންކަމުން ޢާންމުގޮތެއްގައި އެސަރަހައްދަކީ ދިވެހި މަސްވެރިކަމަށް ގޮސް އުޅުނު ހިސާބެއް ނޫން. އެހެންނަމަސް މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެ ސަރަޙައްދުން އިން ވަކިވެގެން ދިޔާމަ އެނގޭނެ ކިހާ ހިސާބަކަށްކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދެވޭނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަސްވެރިންނަށްވެސް."
ޤައުމީ ދިފާޢީ ބާރުގެ ލީޑާޝިޕުން ވަނީ ރާއްޖޭގެ އުތުރާއި ދެކުނުގައި އިން ބެލެއްޓުމުގައި ތަފާތުތަކެއް ހުންނާނެކަން ފާހަގަކުރައްވާފައެވެ. އެގޮތުން ރާއްޖޭގެ އެންމެ އުތުރަކީ އިންޑިއާ ކަނޑު މެދުވެރިކޮށް އެންމެ ގިނަ އުޅަނދު ތަރުރުކުރާ ޗެނަލްކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި ދެކުނުގައި ޗާގޯސް އަކީ އަސްކަރީ ސިފަތަކެއް ހުރިތަނަކަށްވުމުން އެމްއެންޑީއެފްގެ ލީޑާޝިޕުން ވަނީ އަސްކަރީ ގޮތުންނާއި ސަލާމަތީގޮތުން އުތުރާއި ދެކުނު ބެލެއްޓުމުގައި ތަފާތުވާނެކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ.